Armenia La Mã Phục bích tại Armenia

Năm 634, Varaz-Tiroç II Bagratouni bị trục xuất khỏi Armenia La Mã và lưu đày sang Châu Phi, Theodoros Rechtuni được đưa lên cầm quyền.[56] Theodoros Rechtouni đấu tranh mạnh mẽ chống lại người Ả Rập và từ chối việc phóng thích Varaz-Tiroç II Bagratouni, nhưng đến năm 645, để hòa giải giới quý tộc Armenia, hoàng đế Constant II chấp nhận, ban lệnh ân xá của mình cho Varaz-Tiroç II Bagratouni rồi cất nhắc ông lên làm marzban thay Theodoros Rechtuni.[57] Nhưng chưa đầy một năm sau, Theodoros Rechtuni đã dẹp tan được Varaz-Tiroç II Bagratouni để làm marzban lần thứ hai.[58]

Năm 645, trước sức tấn công áp đảo của người Ả Rập, Theodoros Rechtuni đã chấp nhận sự bảo hộ tuyệt đối của người Ả Rập và được bảo đảm theo hợp đồng để trả lại quyền tự trị đáng kể cho Byzantine Armenia.[59] Hành vi này của Theodoros Rechtuni được hiểu ở Constantinople là tội phản bội cao, hoàng đế Constans II lập tức chuyển đến Armenia với một đội quân lớn và dễ dàng đánh bại Theodoros Rechtuni, nhưng ông đã kịp thời trốn thoát đến một tu viện trên đảo Akdamarhồ Van, Varaz-Tiroç II Bagratouni được đưa trở lại phục vị.[60] Sau sự ra đi vội vã của hoàng đế Đông La Mã năm 646, Theodoros Rechtuni đã ra lệnh cho 7.000 binh sĩ từ Ả Rập và đồn trú họ tại khu vực Byzantium phía bắc hồ Van, Varaz-Tiroç II Bagratouni bị sát hại.[61] Năm 654, Theodoros Rechtuni cuối cùng tuyệt vọng về sự kháng cự hơn nữa với người Đông La Mã, đã chấp nhận sự tuyệt đối của Maurianos được bổ nhiệm làm người cai trị Armenia. Theodoros Rshtuni đã có thể đàm phán một hiệp ước rời Armenia với mức độ tự trị tương đối cao, để đáp lại Constans II đã đích thân thống trị lực lượng của mình và dẫn họ đến Armenia mặc dù âm mưu ngày càng tăng đối với ông ta ở Constantinople.[62] Trớ trêu thay là chỉ huy Armenia của Quân đội Thrace, Constans II bảo vệ Armenia và phế truất Theodoros Rechtuni, người đã lánh nạn trên đảo Akhtamar, Maurianus được giao nhiệm vụ bảo vệ Armenia lần thứ hai. Năm 655, Maurianus bị đuổi ra khỏi Armenia vào vùng Kavkaz và Theodoros Rechtuni được phục hồi. Quyết định rằng Theodoros Rechtuni không đáng tin, chỉ ít lâu sau người Ả Rập đã gửi ông đến Damascus, nơi Theodoros Rechtuni chết trong tù giam vào năm sau.[63]

Năm 654, Maurianos giành quyền cai quản Byzantine Armenia nhưng chưa bao lâu thì Theodoros Rechtuni đã khôi phục địa vị, đến năm 655 tuy ông quay trở lại thống trị xứ này nhưng cũng chỉ được vài tháng lại bị trục xuất cũng bởi Theodoros Rechtuni.[64]

Năm 693, Smbat VI Bagratuni phải đối mặt với một đội quân Ả Rập dưới sự lãnh đạo của Muhammad ibn Marwan, người đã cướp bóc đất nước để đưa Armenia La Mã dưới sự kiểm soát trực tiếp của caliph.[65] Muhammad ibn Marwan bắt được các lãnh đạo chủ chốt của giáo hội và hoàng tử quan trọng nhất của Armenia, bao gồm cả Smbat VI Bagratuni, giam hãm tại Damascus.[66] Smbat VI Bagratuni được thả ra vào năm 697, hoàng đế Tiberylius III đã bổ nhiệm ông làm người đăng quang lần thứ hai, Smbat VI Bagratuni chỉ huy Armenia thay mặt Byzantium. Năm 700, ông đánh bại Abd al-Aziz ibn Hatim al-Bahilli, trục xuất ông này về nước.[67] Năm 705, Smbat VI Bagratuni quyết định xác lập nền hòa bình với Caliph, chấp nhận sự thống trị của người Ả Rập, từ chức thống trị và rút khỏi lãnh thổ của mình, Armenia sau đó được cai trị bởi Muhammad ibn Marwan lần thứ hai.[68]

Năm 695, Abd al-Aziz ibn Hatim al-Bahilli thay thế Muhammad ibn Marwan cai quản Armenia La Mã. Năm 700, Smbat VI Bagratuni đánh đuổi được Abd al-Aziz ibn Hatim al-Bahilli để phục vị.[69] Năm 705, Muhammad ibn Marwan trở lại cầm quyền bởi Smbat VI Bagratuni quyết định đầu hàng người Ả Rập.[70]